قبل از بررسی انواع دیزل ژنراتور بهتر است برای یادآوری و درک بهتر این مطلب به طور خلاصه به توضیح دیزل ژنراتور بپردازیم.

دیزل ژنراتور  است که انرژی حاصل از احتراق سوخت را به انرژی مکانیکی و سپس انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند. دیزل ژنراتورها یکی از تجهیزات مهم برای تامین برق در مشاغل، صنایع، کارخانه‌ها و… هستند.

اگرعلاقه دارید که اطلاعات دقیق‌تر و جامع‌تری در خصوص اینکه دیزل ژنراتو چیست و چه کاربردی دارد، کسب کنید، می‌توانید به وبلاگ نوین‌تک مراجعه نمایید.

عوامل موثر بر انتخاب انواع دیزل ژنراتور

هنگام انتخاب یک دیزل ژنراتور، مهم است که نیازهای تجهیزات یا تاسیساتی که قرار است تغذیه شوند، در نظر گرفته شود. اندازه و نوع ژنراتور، به توان مورد نیاز تجهیزات یا تاسیسات مصرف کننده بستگی دارد. همچنین میزان مصرف سوخت دیزل ژنراتورها و اندازه مخزن سوخت باید براساس مدت زمان مصرف در نظر گرفته شود.

عامل دیگر موثر بر انتخاب دیزل ژنراتور مناسب از بین انواع دیزل ژنراتور، محیطی است که ژنراتور در آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. پارامترهای همچون دما و رطوبت محیط ، ارتفاع از سطح دریا ، زمان کارکرد و … برای انتخاب درست باید مورد توجه قرار بگیرند.

بیشتر بدانیم: تابلو برق چنج اور ژنراتور چیست و چه کاربردی دارد؟

انواع دیزل ژنراتور

دیزل ژنراتورها توسط یک موتور دیزلی کار می‌کنند که یک موتور احتراق داخلی می‌باشد و از گازوییل به عنوان سوخت استفاده می‌کند. موتور، انرژی حاصل از احتراق سوخت را به انرژی مکانیکی و سپس از این انرژی مکانیکی برای به حرکت درآوردن یک ژنراتور (دینام) استفاده می‌ کند.

ژنراتور (دینام) انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند. در نهایت انرژی الکتریکی جهت تغذیه مصرف کننده ها (مانند روشنایی ها، تجهیزات و لوازم برقی … ) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دیزل ژنراتورها به عنوان منبع پشتیبان تولید برق برای مراکزی که در آن‌ها برق مورد نیاز  به راحتی قابل دسترس نیست و یا احتمال قطع برق اصلی در آن زیاد است، بسیار کاربردی و کارآمد هستند.

دیزل ژنراتورها براساس معیارهای مختلفی از جمله: توان خروجی، کاربرد، نحوه عملکرد، و سرعت موتور، محیط مورد استفاده و… به انواع مختلفی تقسیم بندی می‌شوند. در ادامه به مهم‌ترین معیارهای تقسیم بندی انواع دیزل ژنراتور می‌پردازیم.

انواع دیزل ژنراتور براساس کاربرد و نوع مصرف

دیزل ژنراتورها براساس کاربرد و نوع مصرفی که دارند به چهار دسته زیر تقسیم می‌شوند.

 

1. توان اضطراری (Emergency Power) : این حالت برای مواقع و مراکزی کاربرد دارند که به طور معمول و دائمی از برق شهری بهره می‌برند؛ اما در صورت قطع برق شهری با مشکل مواجه می‌شوند. در صورتی که برق شهری قطع شود از دیزل ژنراتور اضطراری برای تامین برق استفاده می‌گردد. این دیزل ژنراتورها غالبا برای کارکرد کمتر از 200 ساعت در سال مناسب هستند.
2. توان دائم (Prime Power) : این حالت برای مراکزی است که به برق شبکه دسترسی ندارند و لازم است دیزل ژنراتور مدت زمان طولانی (که این زمان برای دیزل ژنراتورهای مختلف متفاوت است) بارهای مصرفی را تغذیه کنند. نکته مهم در این حالت این است که بار وارد شده بر ژنراتور می تواند به صورت متغیر باشد.
3. توان دائم (Continuous Power) : کاربرد این حالت از لحاظ زمانی مشابه با حالت Prime Power است با این تفاوت که بار مصرف کننده در این حالت بر خلاف حالت Prime Power باید ثابت باشد.
4. توان محدود شده (Limited Power) : این حالت برای کارکرد دیزل ژنراتور در یک زمان تعریف شده (مثلاً 300 ساعت) و به صورت مداوم است.

برای بهتر جا افتادن مطلب مثالی در این باره میزنیم:

قبل از شروع مثال باید یادآور شد که برخی از دیزل ژنراتورها فقط قابلیت کار به صورت اضطراری را دارند و نمی توان از آن ها جهت کاربردهای دائم، استفاده کرد.  همپنین در اینجا به جهت ساده شدن مساله شرایط محیطی را ایده آل فرض می کنیم ( دمای محیط ، رطوبت ، ارتفاع از سطح…)

حال فرض می کنیم که یک دستگاه دیزل ژنراتور داریم که قابلیت کار به صورت دائم را داشته باشد. ما برای موتور برند Cummins Power و برای ژنراتور برند Stamford Power را مثال میزنیم.

با فرض اینکه توان نوشته شده بر روی پلاک ژنراتور Stamford در حالت توان اضطراری (Emergency Power) برابر 800KVA باشد می توان از این ژنراتور در حالت اضطراری 800KVA برابر 1150A جریان کشید. توان حالت دائم (Prime Power) روی پلاک ژنراتور برابر 720KVA است به این معنی که برای استفاده مداوم از این ژنراتور به شرطی که بار مصرفی متغیر و نه ثابت ( مثلاً استفاده یک پادگان نظامی در کشوری ثانی)  باشد می توان 1040A از ژنراتور جریان کشید. توان حالت دائم (Continuous Power)  روی پلاک ژنراتور برابر 680KVA است به این معنی که برای استفاده مداوم از این ژنراتور به شرطی که بار مصرفی ثابت باشد ( مثلاً جهت 5 عدد پمپ سه فاز در یک تصفیه خانه که به صورت مداوم و با توانی نسبتاً ثابت کار می کنند) تنها می توان 984A از ژنراتور جریان کشید.

انواع دیزل ژنراتور براساس نوع سوخت

یکی از مهم‌ترین تقسیم‌بندی‌های ژنراتورها دسته بندی آن‌ها براساس نوع سوخت مصرفی آن‌هاست. انتخاب نوع سوخت برای دیزل ژنراتور به معیارهایی مانند: نیازهای مصرف‌کننده، دسترسی به سوخت، میزان آلایندگی و هزینه‌ها وابسته است.

انواع دیزل ژنراتورها بسته به سوختی که دارند، ویژگی‌ها و کاربردهای مختص به خود را نیز دارا می‌باشند که عبارتند از:

• گازوئیلی: دیزل ژنراتورهای گازوئیلی از رایج‌ترین دیزل ژنراتورها هستند که راندمان بالایی دارند و مصرف سوخت آن‌ها بهینه است. با توجه به ویژگی‌های گفته شده و طول عمر بالا همراه با نگهداری آسان، آن‌ها برای مصارف صنعتی، اضطراری و حتی دائمی کاملا مناسب و کاربردی هستند.

 

• گازسوز: در این نوع از ژنراتورها از گاز طبیعی و یا گاز مایع به عنوان سوخت استفاده می‌گردد. مزیت ژنراتورهای گاز سوز این است که آلایندگی کمتری نسبت به ژنراتور‌های گازوئیلی دارند و همچنین هزینه سوخت آن‌ها کمتر است. البته ناگفته نماند که هزینه خرید ژنراتورهای گاسوز بالاتر است.

ژنراتورهای گازسوز برای مکان‌هایی که به گاز طبیعی دسترسی دارند. همچنین برای مصارف شهری، خانگی و بیمارستان‌ها مناسب هستند.

• دوگانه سوز: سومین دسته از انواع دیزل ژنراتورها براساس سوخت، دیزل ژنراتورهای دو گانه سوز هستند که می‌توانند هم از گازوئیل و هم از گاز به عنوان سوخت خود استفاده کنند. این نوع دیزل ژنراتور برای مدیریت ترکیب سوخت، به سیستم کنترل پیشرفته نیاز دارند.

 

علاوه بر سه مدل دیزل ژنراتوری که توضیح داده شدند، یعنی دیزل ژنراتورهای گازوئیلی، گازسوز و دوگانه سوز مدل‌های جدیدتری هم هستند که اگرچه مزیت‌های خاص خود را دارا می‌باشند؛ اما هنوز به طور رایج و فراگیر مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. مانند:

• بیو دیزل: در این نوع از دیزل ژنراتورها از سوخت‌های زیستی مانند روغن‌ها گیاهی یا چربی‌های حیوانی استفاده می‌شود. بنابراین سازگار با محیط زیست هستند و آلودگی کمتری دارند. اما در کنار ویژگی‌های مثبتی که دارند به تنظیمات خاصی هم نیاز دارند و در کشورهایی که تولید بیودیزل‌ها رایج است، کاربردی هستند.
• هیدروژنی: جدیدترین نوع دیزل ژنراتورها مدل‌های هیدروژنی آن‌ها هستند؛ که هنوز به استفاده گسترده در نیامده‌اند. این مدل‌ها از هیدروژن به عنوان سوخت استفاده می‌کنند و بسیار پاک و بدون آلودگی‌ هستند. با توجه به نوع سوختی که دارند به فناوری‌های پیشرفته نیاز دارند.
• سوخت سنگین: در این نوع از دیزل ژنراتورها از سوخت‌های نفتی و مازوت استفاده می‌شود که هزینه پایینی دارند. اما به سیستم‌های فیلتراسیون پیشرفته‌ای نیاز دارند. انواع دیزل ژنراتور بر مبنای سوخت‌های سنگین در نیروگاه‌های بزرگ و صنایع سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرند.

انواع دیزل ژنراتور براساس سیستم خنک کننده

دیزل ژنراتورها براساس سیستم خنک کننده‌ای که دارند به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند. اعم از:

دیزل ژنراتورهای هوا خنک: در این مدل از انواع تیپ ژنراتورها خنک سازی موتور بر عهده جریان هوا است. این مدل‌ها طراحی ساده‌ای دارند و نیازی به رادیاتور و مایع خنک کننده ندارند. به همین دلایل هزینه کمتری نسبت به انواع دیگر دارند. اکثر موتوربرق های موجود در بازار نیز همین سیستم را دارند.

 البته باید توجه داشت که برای تهویه مناسب و ممانعت از داغ شدن باید در محیط‌هایی مناسب که تهویه و گردش هوا به خوبی در آنجا انجام می‌شود نگهداری شوند. این مدل‌ها در دماهای بالا کارایی کمتری نسبت به مدل‌های آب خنک دارند و سروصدای آن‌ها نیز بیشتر است.

دیزل ژنراتورهای آب خنک: در این تیپ از ژنراتورها وظیفه خنک کردن موتور بر عهده آب یا مایع خنک کننده است. انواع دیزل ژنراتورهایی که سیستم خنک کننده آن‌ها از نوع آب خنک است، توان‌های بالایی دارند و قابلیت استفاده طولانی مدت را دارا می‌باشند.

اگرچه که این مدل از انواع تیپ دیزل ژنراتورها هزینه اولیه بیشتری دارند اما بسیار کاربردی‌تر هستند. باید توجه داشت که این سیستم خنک کننده نیاز به تعویض دوره‌ای مایع خنک کننده دارد.

بیشتر بدانیم: آشنایی با گرمکن موتور دیزل ژنراتور و کاربرد آن

کلام آخر

همانطور که مطالعه کردید انواع دیزل ژنراتورها براساس نوع موتور، نوع سوخت، کاربرد و نوع مصرف و همچنین سیستم خنک کننده دارای دسته بندی‌های متعددی هستند. دیزل ژنراتورها یکی از مهم‌ترین تجهیزات تامین برق در مواقع اضطراری و یا حتی به عنوان تامین کننده دائمی برق هستند. بنابراین انتخاب صحیح دیزل ژنراتور که بتواند به خوبی پاسخ‌دهنده‌ی نیازهای مصرف‌کننده باشد، بسیار حائز اهمیت است.

فروشگاه نوین تک با داشتن معلومات تخصصی در زمینه تولید و فروش لوازم جانبی دیزل ژنراتورها می‌تواند شما را در خرید دیزل ژنراتور مورد نیازتان، راهنمایی و همراهی کند.