همانطور که می‌دانید تولید برق از منابع مختلف انرژی برای تأمین نیازهای روزمره انسان و صنایع امری ضروری است. در حالتی که برق شبکه در دسترس باشد، نیاز به انرژی برق کمتر احساس می‌شود اما با گسترش صنایع صنعتی ( نظیر کارخانه‌ها و کارگاه‌ها) و صنایع ساختمانی و با توجه به کمبود تولید برق در کشور، نیاز به منابع پشتیبان بیش از پیش احساس می‌شود. اغلب ما نام موتور برق را شنیده ایم و با کاربردهای آن آشنایی داریم اما وقتی صحبت از دیزل ژنراتور به میان می‌آید ممکن است کمی گیج کننده به نظر آید. ما در این مقاله قصد داریم تفاوت موتور برق و دیزل ژنراتور را بررسی کنیم.
در این راستا، دستگاه‌هایی مانند موتور برق و دیزل ژنراتور به عنوان منابع پشتیبان برق در مواقع اضطراری که برق شبکه به هر دلیل قطع می‌شود یا در مکان‌هایی که دسترسی به شبکه برق وجود ندارد، کاربرد دارند. این دو دستگاه از نظر عملکرد، ویژگی‌ها، و کاربردهایشان تفاوت‌های قابل توجهی دارند که در ادامه این مقاله به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
تفاوت موتور برق با دیزل ژنراتور چیست؟
قبل از بیان تفاوت موتور برق با دیزل ژنراتور ، در صورت تمایل و کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با کلیک بر روی لینک دیزل ژنراتور چیست و چه کاربردی دارد؟ به صورت جامع به اطلاعاتی در این زمینه دست پیدا کنید.
2-1 نوع سوخت :
از جمله تفاوت موتور برق و ژنراتور می‌توان به نوع سوخت استفاده شده در آن اشاره کرد. موتور برق‌ها می توانند علاوه بر مدل گازوئیلی و گازی ، مدل بنزینی هم باشند چرا که گشتاور تولید شده توسط موتورهای بنزینی کم است اما دیزل ژنراتورها فقط دو مدل گازوئیلی و گازی دارند چراکه گشتاور تولید شده توسط آن ها بسیار بیشتر از موتوربرق هاست.
2-2 کنترل فرکانس و ولتاژ :
کنترل فرکانس و ولتاژ در موتوربرق ها بسیار ساده تر است. اما در دیزل ژنراتورها کنترل ولتاژ توسط برد AVR موجود در محفظه ژنراتور و کنترل فرکانس به دو صورت مکانیکی یا الکترومکانیکی ( توسط برد گاورنر و پمپ اکچویتور) انجام می‌گیرد که بسیار دقیق‌تر و با قابلیت اطمینان بالاتری است.
2-3 توان تولیدی :
تفاوت موتور برق با دیزل ژنراتور در توان تولیدی آنها نیز مشهود است. رنج توان موتور برق‌ها معمولاً در محدوده یک تا 15 کیلووات است در صورتی که دیزل ژنراتورها از 10KVA تا 2200KVA در بازار ایران موجود هستند. جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع دیزل ژنراتور و تفاوت‌های آنها براساس توان، سوخت و کاربرد بر روی لینک کلیک کنید.
2-4 ویژگی‌های موتور :
موتورهای استفاده شده در موتور برق‌ها از نوع دو یا چهارزمانه و به صورت هواخنک و یا آب خنک ( در توان های بالای 10 کیلووات) است در حالی که در دیزل ژنراتورها موتورهای استفاده شده از نوع چهار زمانه و رادیاتوردار( آب خنک) است که این امر موجب افزایش ساعت سرویس‌دهی دیزل ژنراتورها نسبت به موتوربرق هاست. همچنین تعداد سیلندرهای استفاده شده در موتور برق ها معمولاً تک سیلندر و دو سیلندر است در حالی که دیزل ژنراتورها دارای تعداد سیلندر 3 به بالا ( 3 ، 4 ، 6 ، 8 ، 1 و 16 ) هستند. بنابراین اصلی‌ترین تفاوت موتور برق و دیزل ژنراتور در موتورهای آنهاست.
2-5 حجم، ابعاد و وزن :
شاید عمده تفاوت ظاهری موتور برق با دیزل ژنراتور، تفاوت در حجم، ابعاد و وزن آنها باشد. موتور برق‌ها ابعاد کوچک‌تری دارند و وزن آنها چند ده کیلوگرم است. در حالی که دیزل‌ژنراتورها دارای ابعاد بسیار بیشتری هستند و وزن آنها حداقل 500 کیلوگرم و بیشتر است. در نتیجه فضای مورد نظر جهت اسکان دیزل ژنراتورها باید بیشتر باشد.
2-6 صدای تولید شده :
همانطور که پیشتر اشاره شد، دیزل ژنراتورها دارای ابعاد و حجم موتور بزرگتری نسب به موتور برق ها هستند. این امر موجب می شود که صدای تولید شده توسط دیزل ژنراتورها بیشتر از موتور برق ها باشد. در نتیجه در محیط‌های مسکونی که نیازمند دیزل ژنراتور هستند ( جهت تغذیه آسانسورها، پمپ ها و سایر مصارف عمومی) بهتر است نسبت به انتخاب محل نصب دیزل ژنراتور و آکوستیک کردن آن توجه ویژه داشت.
2-7 قابلیت نصب تابلوی دستی و اتوماتیک :
خوشبختانه با پیشرفت‌های بدست آمده در زمینه الکترونیک و ساخت برد کنترل دیزل ژنراتور، امروزه امکان دستی و اتوماتیک کردن موتور برق‌ها و دیزل ژنراتورها وجود دارد. در تابلوی دستی با قطع برق شهر نیاز به تغییر وضعیت کلید گردان ( سلکتور گردان) است اما در تابلوی اتوماتیک، فرآیند روشن و خاموش شدن موتور برق و دیزل ژنراتور و چنج شدن برق شهر و ژنراتور به صورت کامل توسط تابلوی اتوماتیک انجام می پذیرد.
جهت مشاهده انواع تابلو اتوماتیک موتور برق و همچنین تابلوی اتوماتیک دیزل ژنراتور می توانید بر روی هر یک از لینک‌ها کلیک کنید.
2-8 نیاز به تعمیر و نگهداری :
با توجه به پیچیدگی سیستم دیزل ژنراتورها و همچنین لوازم جانبی دیزل ژنراتور ، هزینه سرویس و تعمیر نگهداری دیزل ژنراتورها بسیار بیشتر از موتوربرق هاست. بنابراین تفاوت موتور برق و دیزل ژنراتور در سرویس و نگهداری انها نیز حائز اهمیت است.
جدول مقایسه موتور برق و دیزل ژنراتور
در جدول زیر به طور خلاصه تفاوت های میان دیزل ژنراتور و موتور برق به طور خلاصه آورده شده است.
| موتور برق | دیزل ژنراتور | ویژگی |
| بنزین ، گازوئیل ، گاز | گازوئیل (دیزل) ، گاز | نوع سوخت |
| مصرف سوخت بیشتر | مصرف سوخت بهینه تر ( نسبت به حجم موتور) | میزان مصرف سوخت |
| کنترل فرکانس با حساسیت کمتر | کنترل فرکانس بهتر و دقیق تر | کنترل فرکانس |
| دارای سیستم AVR ساده تر | دارای برد AVR پیچیده تر | کنترل ولتاژ |
| هزینه سوخت پایین تر | هزینه سوخت بالاتر | هزینه سوخت |
| معمولاً در محدوده 1 تا 15 کیلووات | معمولاً در محدوده 10 کیلووات تا چند مگاوات | قدرت تولیدی |
| تک سیلندر یا دو سیلندر | سه سیلندر به بالا ( 3 ، 4 ، 6 ، 8 ، 12 ، 16 ) | اعداد سیلندر |
| دو زمانه / چهار زمانه | فقط چهار زمانه | دو زمانه / چهار زمانه |
| معمولاً کوتاه‌تر (2000 تا 3000 ساعت) | طول عمر بیشتر (5000 تا 25000 ساعت) | طول عمر |
| صدای کمتر | صدای بیشتر ( به دلیل حجم موتور بزرگتر) | صدای تولید شده |
| سبک‌تر و کوچک‌تر | سنگین‌تر و بزرگتر | حجم و وزن |
| نیاز به نگهداری کمتر | نیاز به نگهداری بیشتر و پیچیده‌تر | نیاز به نگهداری |
| مناسب برای مصارف خانگی و کم‌مصرف | مناسب برای مصارف خانگی ، صنعتی و بزرگ | استفاده معمول |
| دارد | دارد | قابلیت نصب تابلوی دستی |
| دارد | دارد | قابلیت نصب تابلوی اتوماتیک ( چنج اوور) |
| دارد | دارد | قابلیت نصب کانوپی سایلنت |
| معمولاً هوا خنک ( رادیاتور ندارد) | آب خنک (رادیاتور دارد) | سیستم خنک کاری |
| ارزان‌تر است | گران‌تر است | قیمت خرید |
موتور برق بهتر است یا دیزل ژنراتور؟
پاسخ به این سوال بستگی به نیاز و شرایط خاص مصرف کننده دارد. برای انتخاب بین موتور برق و دیزل ژنراتور، باید عوامل مختلفی را در نظر گرفته شود که پیشتر نیز به آن ها اشاره شد اما اگر بخواهیم به صورت کلی به این سوال پاسخ دهیم :
اگر به برق برای مصارف خانگی، موقت یا در سفر نیاز دارید، موتور برق گزینه‌ای مناسب و ارزان‌تر و قابلیت حمل آن ساده تر است. اما اگر نیاز به تأمین برق برای یک مجموعه صنعتی، تجاری یا ساختمانی بزرگ دارید که دستگاه بتواند برای مدت زمان طولانی تری برای شما کار کند، دیزل ژنراتور انتخاب بهتری خواهد بود.
کلام آخر
ما در این مقاله سعی کردیم تفاوت موتور برق و دیزل ژنراتور را به صورت کامل شرح دهیم و ویژگی‌های هر یک را بیان کردیم. تصمیم گیری نهایی با توجه به نیاز مصرف کننده می تواند دیزل ژنراتور یا موتور برق باشد. در صورتی که نیاز به مشاوره بیشتر دارید و یا قصد خرید موتور برق، دیزل ژنراتور، تابلوهای اتوماتیک و یا سایر لوازم جانبی ژنراتور را دارید، می توانید با کارشناسان ما در مجموعه نوین تک تماس حاصل نموده و از آن ها راهنمایی بگیرید.
