در این محتوا قرار است به سوال دیزل ژنراتور چیست صورت کامل و جامع به آن پاسخ داده شود. به طور خلاصه و با دیدگاهی کلی می‌توان گفت که دیزل ژنراتور یک سیستم تولید کننده برق کارآمد و کاربردی است. این دستگاه انرژی مکانیکی حاصل از احتراق سوخت دیزل را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند. دیزل ژنراتور برای تولید برق از یک موتور دیزل و یک ژنراتور الکتریکی که به آن ژنراتور گفته می‌شود، استفاده می‌کند.
دیزل ژنراتور چیست
برای این که به طور دقیق بدانید که دستگاه دیزل ژنراتور چیست نیاز به شرح مفصل در این خصوص وجود دارد. همانطور که گفته شد دیزل ژنراتور ازجمله تجهیزاتی است که برای تولید برق مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این دستگاه یک موتور دیزل با یک ژنراتور الکتریکی کوپل شده است تا انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل کند.
دیزل ژنراتورها در اندازه‌ها و ظرفیت‌های مختلفی طراحی و ساخته می‌شوند تا نیازهای برقی کاربرها و مصرف کننده‌های مختلفی را تامین کنند. این دستگاه‌ها چه برای تامین برق اضطراری در مراکز مسکونی ، اداری ، بیمارستان‌ها ، درمانگاه ها … و چه برای تامین برق به صورت دائم در ساخت و سازها و مراکز نظامی ( پادگان ها ) و … نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند.
کار دیزل ژنراتور چیست
آگاهی از نحوه عملکرد دیزل ژنراتور و دانستن این که کار دیزل ژنراتور چیست به درک بهتر کاربرد و کارایی این دستگاه کمک می‌کند. برای تولید انرژی الکتریکی توسط دیزل ژنراتور چند مرحله لازم است. در ادامه به بررسی هر کدام از مراحل مسیر تولید برق می‌پردازیم.
- احتراق سوخت: در این مرحله سوخت دیزل به درون محفظه‌ی احتراق موتور تزریق می‌شود. سوخت در این محفظه فشرده می‌گردد و در نهایت مشتعل می‌شود و دما و فشار بالایی ایجاد می‌کند.
- حرکت مکانیکی: اشتعال سوخت در محفظه موتور باعث می‌شود که پیستون‌های موتور به حرکت درآیند تا انرژی حاصل از سوخت، به انرژی مکانیکی تبدیل شود.
- تولید نیرو: انرژی مکانیکی تولید شده توسط موتور ، قسمت روتور ژنراتور (قسمت متحرک ژنراتور) را می‌چرخاند. در اثر چرخش روتور در میدان مغناطیسی استاتور (بخش ثابت ژنراتور که میدان مغناطیسی را ایجاد می‌کند) جریان الکتریکی یا همان برق تولید می‌شود.
- خروج برق: در این مرحله تثبیت و تنظیم برق خروجی صورت می‌گیرد. یعنی یک تنظیم کننده ولتاژ که به آن رگولاتور تنظیم کننده ولتاژ (Automatic Voltage Regulation) گفته می شود، مقدار ولتاژ خروجی را کنترل می‌کند تا ولتاژ بدون نوسان و به صورت پایدار تولید شود. سپس برق تولید شده به پایانه‌های خروجی ژنراتور و دستگاه‌های مصرف کننده منتقل می‌شود.
معرفی اجزای دیزل ژنراتور
دیزل ژنراتورها از اجزا و بخش‌های مختلفی تشکیل شده است. هر کدام از اجزای دیزل ژنراتورها برای عملکرد صحیح آن ضروری هستند. ضعف در بخش‌های مختلف دیزل ژنراتورها کارایی نهایی آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و عملکرد آن‌ها را تضعیف می‌کند.
اساسی‌ترین و مهم‌ترین اجزای یک دستگاه دیزل ژنراتور عبارتند از : موتور دیزلی ، ژنراتور و تابلوی کنترل که در ادامه به توضیح هر کدام از قسمت ها می پردازیم:
1- موتور دیزلی
موتور دیزلی، در واقع اصلی‌ترین بخش این دستگاه محسوب می‌شود. این بخش یعنی موتور دیزل ژنراتور از نظر ساختار تفاوت چندانی با موتور وسایل نقلیه‌ای همچون کامیون‌ها ندارد. هرچند این موتورها برای کار در دور ثابت طراحی شده اند. موتور دیزلی، سوخت دیزل (گازوییل) را به انرژی مکانیکی جهت به حرکت درآوردن شفت موتور تبدیل می کند و حرکت شفت کوپل شده با ژنراتور سبب تولید انرژی الکتریکی می شود.
بدیهی است که هرچه سایز یا تعداد سیلندرهای موتور بزرگتر باشد ، گشتاور تولید شده توسط موتور بیشتر خواهد بود در نتیجه می تواند با ژنراتور بزرگتری از لحاظ توانی کوپل شده و توان الکتریکی بیشتری تحویل دهد.
1-1 سیستم سوخت
مهم ترین جز موتور دیزلی سیستم سوخت رسانی است که خود از قطعات دیگری نظیر مخزن سوخت، پمپ سوخت، فیلتر سوخت، لوله‌ها و انژکتور سوخت تشکیل می‌شود. تمامی این قطعات با همکاری یکدیگر جریان ثابت سوخت را ارائه می‌دهند.
پمپ سوخت (پمپ انژکتور) که به قلب تپنده موتور دیزلی هم معروف است ، سوخت را از مخزن سوخت مکیده و به وسیله لوله ها به فارسونگا ها و سپس به داخل محفظه سیلندر جهت احتراق انتقال می دهد. پمپ سوخت در دیزل ژنراتورها وظیفه دور موتور که به تثبیت فرکانس خروجی ژنراتور می شود را دارد که به سیستم گاورنر هم معروف است. سیستم گارورنر به دو شکل مکانیکی و الکترومکانیکی بر روی موتورهای دیزلی وجود دارد.
2-1 سیستم خنک کننده
این سیستم شامل رادیاتور و خنک کننده می‌باشد. سیستم خنک کننده با چرخاندن پروانه ای که خود از طریق تسمه به فلایویل موتور متصل است، موجب خنک کاری مایع داخل رادیاتور که معمولاً ترکیبی از آب رادیاتور و ضدیخ است، شده و از گرمای بیش از حد موتور جلوگیری می‌کند.
3-1 سیستم گرم کن موتور
گرمگن دیزل ژنراتور با کمک المنت و ترموستات داخلی که دارد ، ترکیب آب و ضدیخ موتور را گرم کرده و آن را در موتور به صورت مداوم می چرخاند تا موتور دیزلی در مناطق سردسیر راحت تر روشن شود.
4-1 سیستم اگزوز
اگزوزها گازهای تولید شده و مضر توسط احتراق سوخت در موتور را از طریق لوله‌ها از تجهیزات درون دستگاه دور و به بیرون از ژنراتور منتقل می‌کنند.
5-1 سیستم روغن کاری (روانکاری)
این بخش از دیزل ژنراتور برای روانکاوری قسمت‌های متحرک موتور ضروری است. این سیستم باعث کاهش اصطکاک در بین قطعات متحرک داخل موتور می‌شود. روغن توسط یک پمپ روغن در سراسر موتور پمپ می‌شود. این بخش با کاهش ساییدگی و خرابی، عملکرد دیزل ژنراتور را افزایش می‌دهد و همچنین سبب عملکرد روان دستگاه می‌شود.
2- ژنراتور
ژنراتور وظیفه تولید انرژی الکتریکی را برعهده دارد. ژنراتور که تحت عنوان آلترناتور نیز شناخته می‌شود، خود از سه جز اصلی روتور و استاتور ، سیستم تثبیت ولتاژ تشکیل می‌شود.
روتور در ژنراتور با چرخیدن در میدان مغناطیسی که توسط استاتور ایجاد می‌گردد، سبب تولید جریان الکتریکی یا همان برق می‌شود.
سیستم تنظیم کننده ولتاژ که با عنوان ، رگولاتور ولتاژ ژنراتور (Automatic Voltage Regulation) نیز شناخته می شود از نوسانات ولتاژ خروجی ژنراتور جلوگیری کرده و موجب می شود سطح ولتاژ خروجی ژنراتور در زمان کار بدون بار یا بار نامی به صورت ثابت باقی بماند.
3- تابلوی کنترل
این بخش از اجزای دیزل ژنراتور به عنوان مرکز فرماندهی دیزل ژنراتور شناخته می‌شود. برد کنترل دیزل ژنراتور که معمولاً بر روی درب تابلوی کنترل نصب می شود ، امکان کنترل و نظارت بر عملکرد دیزل ژنراتور را برای اپراتور فراهم می‌کند. کنترل پنل به اپراتور اجازه می‌دهد تا بخش‌های مختلف دیزل ژنراتور مانند: روشن کردن و خاموش کردن دیزل ژنراتور، حفاظت ها ( دمای آب ، فشار روغن ، سطح سوخت) ، پایش فرکانس (سرعت موتور) و ولتاژ ژنراتور و برق شبکه ، عملیات چنج اور و … تغییر حالت‌های موتور را کنترل کنند.
همچنین تابلوهای کنترل معمولاًٌ دارای شارژرهای باتری هستند. شارژر باتری دیزل ژنراتور، شارژ مداوم باتری را تضمین می‌کند و باعث می‌شوند موتور عملکردی صحیحی از خود ارائه دهد.
کاربرد دیزل ژنراتور چیست ؟
انواع دیزل ژنراتور از تجهیزات کاربردی هستند که در صنایع و موقعیت‌های مختلف وظیفه تامین برق را برعهده دارند. این دستگاه‌ها می‌توانند در مواقع قطعی برق یا در دسترس نبودن برق شهری، برق مورد نیاز تجهیزات الکتریکی را تامین کنند.
دیزل ژنراتورها به دلیل دارا بودن ویژگی‌های عالی مانند قابلیت بالا در کنار عمر طولانی، استفاده از آن‌ها مقرون به صرفه و بهینه است. برخی از کاربردهای دیزل ژنراتورها به شرح زیر است:
- تامین برق اضطراری
رایج‌ترین کاربرد دیزل ژنراتورها تامین برق در مواقعی است که برق اصلی قطع می‌شود. این موضوع باعث می‌شود که جریان برق به صورت مستمر در مراکز حساس به برق مانند بیمارستان‌ها، بانک‌ها، فروشگاه‌ها و… انجام بگیرد.
- تامین برق برای پروژه‌های ساختمانی
غالبا در پروژه‌های ساختمانی دسترسی و استفاده از برق شهری دشوار است. در این مواقع دیزل ژنراتورها برق مورد نیاز وسایل برقی مانند دستگاه‌های جوشکاری، ابزار برقی و… تامین می‌کنند.
- تامین برق در مناطق بدون برق شهری
در مناطق و روستاهای دور افتاده که برق کشی ندارند و برق شهری در دسترس نیست، از دیزل ژنراتورها به عنوان تامین کننده‌ی اصلی برق استفاده می‌شود. استفاده از این دستگاه‌ها راه حلی جایگزین برای استفاده از تجهیزات برقی است.
- کشاورزی
در صنعت کشاوزی از دیزل ژنراتورها برای تامین انرژی مورد نیاز ابزارآلاتی که به برق نیاز دارند مانند: پمپ‌های آب، سیستم‌های آبیاری و تجهیزات مکانیکی، استفاده می‌گردد.
- صنایع و کارخانه‌ها
تقریبا می‌توان گفت وجود تامین‌کننده برق جایگزین و اضطراری در صنایع و کارخانه‌هایی مانند پتروشیمی، فولاد سازی، تولیدی‌ها و… امری ضروری است. چرا که نبود برق و قطعی آن می‌تواند خسارات سنگینی را در این مجموعه‌ها به بار آورد.
بیشتر بدانیم: تفاوت موتور دیزلی خودروها با موتور دیزلی دیزل ژنراتورها
مزایای استفاده از دیزل ژنراتور
- دیزل ژنراتورها مصرف سوخت بهینه‌ای دارند. این دستگاه‌ها در مقایسه با ژنراتورهای بنزینی سوخت کمتری مصرف می‌کنند و به همین علت مقرون به صرفه‌تر هستند.
- ساختار دیزل ژنراتورها قوی است و در برابر شرایط سخت از مقاومت بالایی برخوردار هستند. همین امر استفاده از دیزل ژنراتورها را در شرایط و صنایع مختلف امکان پذیر می‌کند.
- دیزل ژنراتورها به مراقبت و نگهداری خیلی زیادی نیاز ندارند.
- ژنراتورهای دیزلی از ایمنی قابل قبولی برخوردار هستند. چرا که گازوئیل نسبت به بنزین اشتعال پذیری کمتری دارد.
- این دستگاه‌ها توان خروجی بالایی دارند و برای کاربردهای سنگین که به انرژی زیادی نیاز دارند، ایده آل هستند.
کلام آخر
با مطالعه این محتوا اکنون می‌دانید که دیزل ژنراتور چیست و چه کارکردی دارد. همچنین به خوبی با اجزای مهم و اصلی آن آشنا شدید. همانطور که متوجه شدید دیزل ژنراتورها یکی از تجهیزات بسیار کمک‌کننده در شرایط و موقعیت‌های مختلف است که می‌تواند برق مورد نیاز را در نبود برق شهری، تامین کنند.
بنابراین اگر حرفه و شغل شما به گونه‌ای است که به برق در محیط‌های که دسترسی به برق شهری وجود ندارد، نیاز دارید و یا جریان مستمر و بدون قطعی برق از ضرورت‌های شغلی شما است. توصیه ما به شما خرید لوازم جانبی دیزل ژنراتور از فروشگاه نوین تک است. این فروشگاه عرضه کننده‌ی با کیفیت‌ترین دیزل ژنراتورها به صورت حضوری و آنلاین است و می‌تواند خریدی مطمئن را برای شما رقم بزند.
