برای اطمینان از عملکرد ایمن و کارآمد و پایش عملکرد دیزل ژنراتورها، سنسور (حسگر) های حفاظتی و نظارتی نصب میشود. تعداد و نوع سنسورها بستگی به توان دیزل ژنراتور دارد. هر چه توان دیزل ژنراتور بالاتر برود تعداد سنسورها بیشتر میشود. در اینجا مروری جامع بر انواع اصلی حسگرهای مورد استفاده در دیزل ژنراتورها ارائه شده است. به منظور کاهش هزینه، در دیزل ژنراتورهای با ظرفیت پایین تعدادی از این سنسورها وجود ندارد. ما در این مقاله قصد داریم انواع سنسورهای دیزل ژنراتور را معرفی کنیم و کاربرد هر یک را توضیح دهیم.
قبل از توضیح در مورد انواع سنسورهای دیزل ژنراتور، باید توضیح مختصری در مورد سنسور داده شود.
بیشتر بدانیم: دیزل ژنراتور چیست و چه کاربردی دارد؟
سنسور ( یا حسگر ) چیست؟
سنسور یک وسیله مکانیکی و یا الکتریکی است که پارامترهای مکانیکی یا الکتریکی را اندازه گیری میکند. سنسورها، یا به تنهایی و یا به کمک تجهیز دیگری وسیله حفاظت و نظارت بر عملکرد وسایل و تجهیزات را به عهده دارند. مثلا یک سنسور دمای نوع PT100، متناسب به دما، مقاومت آن تغییر میکند. به عبارت دیگر یک مقاومت متغیر با دماست. بدیهی است که این وسیله به تنهایی نمیتواند به عنوان حفاظت و یا نظارت کاری انجام دهد. بنابراین خروجی این سنسور به وسیله دیگری به نام ترنسمیتر متصل میشود. وظیفه این ترنسمیتر تبدیل مقاومت سنسور به یک عدد و یا فرمان دادن به یک کنتاکت است.
اما سنسورهایی نیز وجود دارد که نیازی به ترنسمیتر یا تجهیزات دیگر ندارند. به عنوان نمونه، سنسور فشار که فقط قطع و یا وصل کنتاکت را انجام میدهد، نیازی به تجهیز اضافی ندارد. با بالا رفتن فشار از حداکثر فشار کاری سنسور، کنتاکت موجود در سنسور از حالت وصل به قطع میرود و با کاهش فشار به میزان کمتر از حداکثر فشار کارکرد سنسور، کنتاکت به حالت وصل بر میگردد.
انواع سنسورهای نصب شده در دیزل ژنراتور
۱. سنسور دما(Temperature Sensor)
- سنسور دمای مایع خنک کننده: دمای مایع خنککننده را برای جلوگیری از گرمای بیش از حد مایع خنک کننده کنترل میکنند. انواع رایج شامل ترموکوپلها و سنیورها دمای مقاومتی (RTD) هستند.
- سنسورهای دمای اگزوز: دمای گازهای خروجی را اندازهگیری میکنند تا اطمینان حاصل شود که در محدوده ایمن باقی میمانند و از آسیب به موتور جلوگیری میکنند.
- سنسورهای دمای پوسته موتور: یکی از انواع سنسورهای دیزل ژنراتور؛ سنسور دمای پوسته موتور است که در واقع دمای پوسته موتور را اندازهگیری میکنند تا اطمینان حاصل شود که در محدوده ایمن باقی میمانند و از آسیب به موتور جلوگیری میکنند.

بیشتر بدانیم: بهترین دما برای موتور دیزل چقدر است؟
۲. سنسور فشار (Pressure Sensor)
- سنسورهای فشار روغن: فشار روغن در موتور را برای اطمینان از روانکاری مناسب باید در محدوده مناسبی باشد. فشار پایین روغن باعث آسیب جدی به موتور و میتواند نشاندهنده خرابی پمپ روغن یا سطح پایین روغن باشد.
- سنسورهای فشار سوخت: اطمینان حاصل میکنند که سیستم سوخت در محدوده فشار صحیح کار میکند و از کمبود یا نشت سوخت جلوگیری میکند.
- سنسورهای فشار مایع خنککننده: فشار در سیستم خنککننده را برای تشخیص نشتی یا انسداد مدار خنک کننده کنترل میکنند.

۳. سنسور سطح (level Sensor)
- سنسورهای سطح سوخت: سطح مخزن سوخت را کنترل میکنند و در صورت کمبود سوخت هشدار میدهند.
- سنسورهای سطح روغن: سطح روغن را در کارتل بررسی میکنند تا از آسیب دیدن موتور به دلیل کم بودن روغن جلوگیری شود.
- سنسورهای سطح مایع خنککننده: اطمینان حاصل میکنند که سطح مایع خنککننده در محدوده مناسب قرار دارد. کاهش سطح مایع خنک کننده موجب ترکیب هوا و آب سیستم خنک کاری شده که منجر به آسیب موتور میشود.

۴. سنسور ارتعاش (Vibration Sensor)
- سنسورهای ارتعاش: یکی دیگر از انواع سنسورهای دیزل ژنراتور سنسورهای ارتعاش هستند که ارتعاشات ژنراتور و موتور را کنترل میکنند. ارتعاشات بیش از حد میتواند نشاندهنده مشکلات مکانیکی، مشکلات تنظیم یا خرابی قریبالوقوع باشد.

۵. سنسور دور موتور (RPM sensor)
- تاکومترها: سرعت چرخش موتور را اندازهگیری میکنند. افزایش بیش از حد دور موتور موجب آسیب کلی موتور و ژنراتور خواهد شد. همچنین کنترل دور موتور برای سنکرون کردن ژنراتورها بسیار مهم است.
6. ترانس ولتاژ (Voltage Transformer)
ولتاژ خروجی ژنراتور را برای اطمینان از عملکرد صحیح AVR اندازه گیری میکند تا از از آسیب دیدن ژنراتور و یا مصرف کننده ها جلوگیری کند
7. ترانس جریان (Current Transformer)
جریان خروجی ژنراتور را اندازه گیری میکند تا از از آسیب دیدن ژنراتور به دلیل افزایش بار خروجی بیش از حد توان ژنراتور و یا افزایش جریان بیش از حد یک فاز ژنراتور جلوگیری کند
8. سنسور فرکانس( Frequency Sensor)
این سنسور یکی از انواع سنسورهای دیزل ژنراتور است که فرکانس برق تولید شده را اندازه گیری میکند و ارتباط مستقیمی با دور دیزل ژنراتور دارد. فرکانس بالا و یا پایین بودن فرکانس موجب آسیب دیدن مصرف کننده ها میشود. همچنین برای سنکرون کردن ژنراتورها با هم باید فرکانس آنها یکسان باشد.
9. سنسور ولتاژ باتری(Battery Monitoring)
ولتاژ باتریهای ژنراتور را نظارت میکنند و از شارژ و عملکرد صحیح آنها اطمینان حاصل میکنند.
10. سنسور گاز خروجی(Exhaust Gas Sensor)
ذرات موجود در گاز خروجی اگزوز را اندازه گیری میکند تا از احتراق کامل دیزل اطمینان حاصل شود.
12. سنسور هوای وروی:
این سنسور به منظور اطمینان از ورود هوای کافی جهت احتراق کامل دیزل نصب میشود که میتواند به دلیل کثیفی بیش از حد فیلتر هوا و یا بسته شدن مسیر هوای ورودی باشد.
بیشتر بدانیم: گاورنر دیزل ژنراتور چیست؟
در ادامه به بررسی مزایای استفاده از انواع سنسورهای دیزل ژنراتور را بررسی میکنیم:
مزایای حسگرهای حفاظتی و نظارتی
- از آسیب دیدن دیزل ژنراتور جلوگیری میکند.
- اپراتور دیزل ژنراتور را از عملکرد قسمتهای مختلف دیزل ژنراتور آگاه میکند
- از مصرف اضافی سوخت جلوگیری میکند
- از ورود آلاینده ها به محیط جلوگیری میکند
- امکان پایش عملکرد دیزل ژنراتور از راه دور را فراهم میکند
- تشخیص زودهنگام مشکلات، امکان نگهداری و تعمیرات به موقع را فراهم میکند.
سوالات متداول
1- سنسور روغن در دیزل ژنراتور کجاست؟
سنسور فشار روغن در دیزل ژنراتور معمولاً روی بلوک موتور، نزدیک فیلتر روغن یا مجرای عبور روغن نصب میشود. این سنسور، فشار روغن موتور را اندازهگیری میکند و در صورت پایین آمدن فشار از حد مجاز، به ECU یا کنترل پنل دیزل ژنراتور هشدار میدهد تا از آسیب رسیدن به موتور جلوگیری شود.
2- طول عمر سنسورهای دیزل ژنراتور چقدر است؟
طول عمر سنسورهای دیزل ژنراتور معمولاً بین ۵ تا ۱۰ سال است، اما بسته به کیفیت قطعه، شرایط کاری و نگهداری ممکن است کمتر یا بیشتر شود.
3- آیا انواع سنسور دیزل ژنراتور قابل تعمیرند؟
برخی از سنسورهای دیزل ژنراتور قابل تعمیر نیستند و باید تعویض شوند، بهویژه سنسورهای الکترونیکی و حساسی مثل سنسور فشار روغن یا دمای آب. اما در موارد محدود، سنسورهای مکانیکی ساده ممکن است با تمیزکاری یا تعمیر جزئی دوباره قابل استفاده باشند. بهطور کلی، تعویض با قطعه نو معمولاً مطمئنتر و اقتصادیتر است.
جمع بندی
ما در این مقاله انواع سنسورهای دیزل ژنراتور را معرفی کردیم و کاربرد هر کدام را بصورت جداگانه توضیح دادیم. نوین تک شرکت اراده دهنده انواع سنسور دیزل ژنراتور به صورت آنلاین میباشد. برای خرید انواع سنسور دیزل ژنراتور میتوانید با کارشناسان ما در این زمینه تماس بگیرید و از راهنمایی آنها بهرهمند شوید.